Red Fort Turning Black: దేశ రాజధాని ఢిల్లీ గర్వకారణమైన చారిత్రక ఎర్రకోట ఇప్పుడు తన సహజ సౌందర్యాన్ని కోల్పోయే ప్రమాదంలో ఉంది. నగరంలోని తీవ్రమైన వాయు కాలుష్యం కారణంగా 17వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడిన ఈ అద్భుత కట్టడం తన ప్రసిద్ధ ఎర్రటి రంగును కోల్పోయి నల్లటి వర్ణాన్ని సంతరించుకుంటోంది. భారత్-ఇటలీ శాస్త్రవేత్తల సంయుక్త బృందం చేసిన తాజా అధ్యయనంలో ఈ ఆందోళనకర వాస్తవం బయటపడింది.
![]() |
Red Fort Turning Black |
వాయు కాలుష్య ప్రభావం - రసాయనిక దెబ్బతినే ప్రక్రియ: ఈ పరిశోధన ప్రకారం, ఢిల్లీలోని విషపూరిత గాలి ఎర్రకోట రాతి గోడలను రసాయనికంగా దెబ్బతీస్తోందని తేలింది. వాహనాల పొగ, పరిశ్రమల నుంచి వెలువడే కాలుష్య కణాలు, నిర్మాణ రంగం నుంచి వచ్చే ధూళి అన్నీ కలిసి గాలిలో వ్యాపించి కోట గోడలపై పేరుకుపోతున్నాయి. ఈ కణాల సమ్మేళనంతో “బ్లాక్ క్రస్ట్స్” అని పిలవబడే నల్లటి గట్టి పొరలు ఏర్పడుతున్నాయి. ఈ పొరలలో జిప్సం, క్వార్ట్జ్తో పాటు సీసం, రాగి, జింక్ వంటి ప్రమాదకర భార లోహాలు ఉన్నాయని శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు.
పరిశోధన వివరాలు - అంతర్జాతీయ గుర్తింపు పొందిన అధ్యయనం: 2021 నుంచి 2023 వరకు సాగిన ఈ పరిశోధన ఫలితాలను జూన్ 2025లో ‘హెరిటేజ్’ అనే అంతర్జాతీయ శాస్త్రీయ జర్నల్లో ప్రచురించారు. ఇది భారతదేశంలోని చారిత్రక కట్టడాల పరిరక్షణకు అత్యంత కీలకమైన పరిశోధనగా పరిగణించబడుతోంది.
పరిశోధన వివరాలు - అంతర్జాతీయ గుర్తింపు పొందిన అధ్యయనం: 2021 నుంచి 2023 వరకు సాగిన ఈ పరిశోధన ఫలితాలను జూన్ 2025లో ‘హెరిటేజ్’ అనే అంతర్జాతీయ శాస్త్రీయ జర్నల్లో ప్రచురించారు. ఇది భారతదేశంలోని చారిత్రక కట్టడాల పరిరక్షణకు అత్యంత కీలకమైన పరిశోధనగా పరిగణించబడుతోంది.
Also Read: కుష్టు వ్యాధి నియంత్రణలో భారత్ సాధించిన అద్భుత విజయగాథ!
కట్టడ నిర్మాణ బలం మీద ముప్పు: ఈ నల్లటి పొరలు కేవలం కట్టడపు రంగును మార్చడమే కాకుండా, దాని పటిష్ఠతను కూడా దెబ్బతీస్తున్నాయని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఈ సమస్యను నిర్లక్ష్యం చేస్తే, ఎర్రకోట గోడలపై ఉన్న సున్నితమైన, అపురూపమైన శిల్పకళ శాశ్వత నష్టానికి గురయ్యే ప్రమాదం ఉందని వారు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
ఇతర చారిత్రక కట్టడాలకూ ప్రమాద సూచన: అధ్యయనం ప్రకారం, ఎర్రకోట మాత్రమే కాదు, ఢిల్లీలోని హుమాయున్ సమాధి వంటి ఇతర చారిత్రక కట్టడాలు కూడా భవిష్యత్తులో ఇదే ముప్పును ఎదుర్కోవాల్సి రావచ్చని పేర్కొన్నారు. వాయు కాలుష్యం స్థాయిలు ఇలాగే కొనసాగితే, ఈ స్మారక చిహ్నాలు తమ అసలు అందాన్ని కోల్పోయే ప్రమాదం ఉందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
రక్షణ చర్యలు - పరిష్కార మార్గాలు సూచించిన శాస్త్రవేత్తలు: ఈ నష్టాన్ని నివారించడానికి కొన్ని వ్యూహాత్మక చర్యలు అవసరమని పరిశోధకులు సూచించారు. నల్లటి పొరలు ఏర్పడటం ప్రారంభ దశలో ఉన్నప్పుడే వాటిని సురక్షితంగా తొలగించడం ద్వారా రాతి నష్టాన్ని తగ్గించవచ్చని తెలిపారు. ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉన్న ప్రాంతాల్లో తరచూ శుభ్రపరిచే కార్యక్రమాలు చేపట్టడం, రాళ్లపై రక్షణ పూతలు వేయడం, మరియు కాలుష్య నియంత్రణ చర్యలు కట్టుదిట్టం చేయడం ద్వారా ఈ చారిత్రక సంపదను కాపాడుకోవచ్చని వారు సూచించారు.
ఎర్రకోట భారత చరిత్రకు ప్రతీకగా నిలిచిన కట్టడం. దాని రక్షణ కేవలం వారసత్వ పరిరక్షణ మాత్రమే కాదు, దేశ గౌరవానికి సంబంధించిన అంశం కూడా. కాబట్టి కాలుష్య నియంత్రణ చర్యలు, సాంకేతిక శుభ్రపరిచే పద్ధతులు, మరియు ప్రజా అవగాహన కార్యక్రమాల ద్వారా ఈ చారిత్రక రత్నాన్ని భవిష్యత్ తరాలకు సురక్షితంగా అందించడం సమయస్ఫూర్తిగా మారింది.
కట్టడ నిర్మాణ బలం మీద ముప్పు: ఈ నల్లటి పొరలు కేవలం కట్టడపు రంగును మార్చడమే కాకుండా, దాని పటిష్ఠతను కూడా దెబ్బతీస్తున్నాయని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఈ సమస్యను నిర్లక్ష్యం చేస్తే, ఎర్రకోట గోడలపై ఉన్న సున్నితమైన, అపురూపమైన శిల్పకళ శాశ్వత నష్టానికి గురయ్యే ప్రమాదం ఉందని వారు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
ఇతర చారిత్రక కట్టడాలకూ ప్రమాద సూచన: అధ్యయనం ప్రకారం, ఎర్రకోట మాత్రమే కాదు, ఢిల్లీలోని హుమాయున్ సమాధి వంటి ఇతర చారిత్రక కట్టడాలు కూడా భవిష్యత్తులో ఇదే ముప్పును ఎదుర్కోవాల్సి రావచ్చని పేర్కొన్నారు. వాయు కాలుష్యం స్థాయిలు ఇలాగే కొనసాగితే, ఈ స్మారక చిహ్నాలు తమ అసలు అందాన్ని కోల్పోయే ప్రమాదం ఉందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
రక్షణ చర్యలు - పరిష్కార మార్గాలు సూచించిన శాస్త్రవేత్తలు: ఈ నష్టాన్ని నివారించడానికి కొన్ని వ్యూహాత్మక చర్యలు అవసరమని పరిశోధకులు సూచించారు. నల్లటి పొరలు ఏర్పడటం ప్రారంభ దశలో ఉన్నప్పుడే వాటిని సురక్షితంగా తొలగించడం ద్వారా రాతి నష్టాన్ని తగ్గించవచ్చని తెలిపారు. ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉన్న ప్రాంతాల్లో తరచూ శుభ్రపరిచే కార్యక్రమాలు చేపట్టడం, రాళ్లపై రక్షణ పూతలు వేయడం, మరియు కాలుష్య నియంత్రణ చర్యలు కట్టుదిట్టం చేయడం ద్వారా ఈ చారిత్రక సంపదను కాపాడుకోవచ్చని వారు సూచించారు.
ఎర్రకోట భారత చరిత్రకు ప్రతీకగా నిలిచిన కట్టడం. దాని రక్షణ కేవలం వారసత్వ పరిరక్షణ మాత్రమే కాదు, దేశ గౌరవానికి సంబంధించిన అంశం కూడా. కాబట్టి కాలుష్య నియంత్రణ చర్యలు, సాంకేతిక శుభ్రపరిచే పద్ధతులు, మరియు ప్రజా అవగాహన కార్యక్రమాల ద్వారా ఈ చారిత్రక రత్నాన్ని భవిష్యత్ తరాలకు సురక్షితంగా అందించడం సమయస్ఫూర్తిగా మారింది.